Göz içi basıncı yüksekliği, görme siniri hasarı ve görme alanı kaybı ile seyreden ilerleyici bir hastalıktır. Erken tanı ve tedavi ile görme kaybı engellenebilir. Aköz humor üretim ve boşaltım dengesi sıvının içerde birikmesi yönüne bozulduğunda göz içi basıncı artmakta ve optik sinir liflerinde hasara sebep olmaktadır.
Glokom Bulguları
Glokom hastalığı genelde yavaş ilerlediği için hasta hisseder olduğunda geç olur. Rutin muayenede tespit edilir. Periyodik muayene olmanın ihmal edilmemesi gerekir.
Ailede glokom hikayesi
Üveit hastalığı
Yaş, 40 yaş üstü olmak
Şeker hastalığı
Göz ameliyatlısı olmak
Göz travması geçirmiş olmak
Uzun süre steroid kullanmak
Migren
Yüksek refraksiyon kusuru ; glokom hastalığının olma riskini artırır.
Glokomda Tanı Yöntemleri
Göz tansiyonu ölçülür
Görme alanı (bilgisayarlı) ölçülür
Görme siniri (OCT) incelenmesi
Kornea kalınlık ölçümü ile tanı konulur
Optik Sinir
Işığı algılayan tabaka olan retinada oluşan görüntüleri beyne aktaran yapı optik sinirdir. Bir milyondan fazla sinir lifinden oluşur. Optik sinirdeki her hastalık ya da hasar görmeyi azaltır.
Siliyer cisimde üretilen göz içi sıvısı ilgili organları besleme ve temizleme görevini yaptıktan sonra süngerimsi bir doku olan trabeküler sistemden gözü terk eder. Bu sistemde oluşan, dışa akışı yavaşlatan her durum sıvının göz içinde birikmesine ve göz içi basıncının yükselmesine sebep olur. Bu da başta optik sinir olmak üzere bazı yapılarda beslenme bozukluğuna ve hasara sebep olur ve kalıcı görme kaybıyla sonuçlanır.
Normal Göz İçi Basıncı
Göz içi basıncı 10-20 mmHg arası normal kabul edilmekle beraber, 20 nin üzerinde olup normal olan kişiler olabildiği gibi 20 nin altında olup tedavi gereken hastalar da olabilir.
Glokom Tipleri
Açık Açılı Glokom
En sık görülen ve sinsi seyreden tipidir. Aköz hümörün dışarı akımına gelişen direnç sonucu göz içi sıvısı içerde birikerek göz tansiyonunu yavaş yavaş yükseltir.
Normal Göz İçi Basınçlı Glokom
Düşük basınçlı glokom olarak adlandırılır. Göz tansiyonu normaldir ancak sinir hasarı ve görme kaybı ilerlemeye devam eder. O sebeple bu hastalarda göz içi basıncını normalin altına çekmek gerekir.
Oküler Hipertansiyon
Göz tansiyonu yüksektir ancak görme siniri ve alanında herhangi bir hasar yoktur. Tedavi başlanmaz ancak glokoma dönüşme riski taşıdığı için yakın takip edilir.
Kapalı Açılı (açı kapanması) Glokom
İridokorneal açı kapanması, hipermetrop ve dar açılılarda birincil olarak görülebildiği gibi başta diyabetik retinopati olmak üzere birçok göz rahatsızlığında da ikincil olarak görülebilir. Bu kapanış ani olduğu için göz tansiyonu birden ve aşırı yükselir. Acil bir durumdur hemen doktora gidilmesi ve müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Gecikilirse kalıcı görme kaybı oluşabilir.
Konjenital (doğuştan) Glokom
Hastalık doğuştan vardır. Sklera bebeklerde esnek olduğu için basınç yükseldikçe göz büyür, kornea bulanıklaşır. Tedavi cerrahidir. Vaktinde tedavi edilmezse körlükle sonlanır.
Glokom Tedavisi
Tedavide hedef ilaçlarla, lazerle ve gerekirse cerrahiyle göz içi basıncını düşürmek ve hasarın ilerleyişini durdurmaktır. İlaçlar aköz hümör akımını azaltmaya ya da dışarı akışını artırmaya ve optik siniri korumaya yöneliktir.
Glokomda İlaç Tedavisi
İlaçlar göz içi basıncı kontrolünü sağlaması kaydıyla ömür boyu kullanılmalıdır. Hastalar şikayetim yok düşüncesiyle ya da ortaya çıkan bazı yan etkiler sebebiyle ilaçlarını asla doktordan habersiz kesmemelidir.
Hastalığın ilerlemesi veya ilaçlara direnç gelişmesi durumlarında ilacı değiştirmek ya da dozunu ayarlamak gerekebilir. Bu sebeple kontrol muayenelerini de aksatmamak gerekir.
Glokomda cerrahi tedavi
Cerrahide amaç aköz hümörün dışarı yeterli akışını sağlamaktır. Bebeklerde gonyotomi, trabekülotomi gerekirse trabekülektomi yapılırken erişkinde direkt trabekülektomi tercih edilir. Trabekülektomide süngerimsi dokudan blok çıkarılarak bir pencere açılır ve yeni bir dışa akım yolu oluşturulur. Yetersiz kaldığı durumlarda implant cerrahisiyle bu akışı sağlayacak Ahmed valf gibi apareyler yerleştirilir. İhtiyaç olursa diod laserle veya kriyoterapi ile aköz hümör üretimi azaltılmaya çalışılır.
Selektif Laser Trabeküloplasti (SLT)
SLT tedavisi göz hekimince muayene odasında uygulanabilen basit ve etkili bir yöntemdir.
Damla anestezisi ile yapılır. yatış ve istirahat gerektirmez. Üç beş dakikada tamamlanır.
Düşük seviyede laser enerjisi tıkalı kanalcıklara uygulanarak pigment içeren hücreler yok edilir. Laserden etkilenmeyen hücrelerden oluşan kanallar genişler ve dışa akım kolaylaşır.
İlaç kullanmak istemeyen ya da ilaçları yeterli etkiyi sağlayamayan her açık açılı glokom hastasına uygulanabilir.
Hastaya bir zarar vermeksizin göz içi basıncını yaklaşık dörtte bir oranında düşürür.
