ŞAŞILIK NEDİR
Her iki gözün aynı noktaya bakamaması ve paralel hareket edememesi durumuna şaşılık denir. Bir gözün diğerinden farklı noktaya doğru yönelmesine bağlı olarak dışa doğru, içe doğru, aşağı doğru veya yukarı doğru şaşılık olabilir. Bu durum ara ara oluşabilir veya her zaman görülebilir. Kayma olduğunda çift görme oluşabilir veya beyin iki gözden birinin görüntüsünü baskılayarak çift görmeyi engelleyebilir. Görüntüsü engellenen gözde tembellik gelişebilir, bulanık görme oluşabilir. Şaşılık tedavi edilmediği takdirde iki gözün birlikte çalıştığı durumda elde edilen derinlikli görme elde edilemez, hareket ve mesafe algısı zayıflar, iki gözün geniş görme alanı yerine tek gözün daha dar görme alanı ile çevre algılanır. Bu durumda örneğin trafikte dar görüş alanı nedeni ile sağdan veya soldan gelen yaya veya araçların algılanması zayıflar, karşıdaki araç veya yayaların hız mesafe hesaplamasında hata oluşabilir.
Şaşılık doğuştan var olabilir veya sonradan oluşabilir. Yetişkinlerdeki şaşılık, genellikle tedavi edilmemiş veya başarılı olarak tedavi edilmemiş çocukluk şaşılığının ilerlemesi ile oluşur. Bazen de yetişkinlerde bir hastalık veya travma sonucu şaşılık gelişir ve sıklıkla çift görmeye neden olur.
ŞAŞILIK TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Genellikle kapama, gözlük, prizma veya cerrahi tedavi yapılır. Tedavinin şekli şaşılığın tipine bağlı olarak değişir. Tedavide üç basamak uygulanır:
1. İmkanı varsa altta yatan neden tedavi edilir (Örneğin gözlük takılır)
2. Göz tembelliği tedavi edilir (Kapama, gözlük, kontakt lens, nörovizyon tedavisi)
3. Ameliyat ile gözlerin aynı noktaya bakması sağlanmaya çalışılır.
Tedavi ne kadar erken olursa göz tembelliği olasılığı azalır. Bazı şaşılıklar ameliyata gerek kalmadan düzelirken bazıları yalnızca ameliyatla düzeltilebilir. Nadir bazı şaşılıklarda tedavi imkanı yoktur. Ancak günümüzde, eskiden tedavisi pek mümkün olmayan birçok şaşılık çeşidinde tedavi yapılabilmektedir.
Ameliyat, göz dışındaki adaleler gevşetilerek veya sıkılaştırılarak yapılır. Göz dışına müdahale yapıldığı için ciddi komplikasyonlar nadirdir.
YALANCI ŞAŞILIK NEDİR?
Çocuklarda burun kökü bazen geniş olur. Bu durumda yana bakarken arkada kalan göz içe kaymış gibi görünür. Yalancı şaşılık denir.
ŞAŞILIKTA AMELİYAT ZAMANI
Şaşılık eğer doğuştan varsa en başarılı sonuçlar 6 ay – 1 yaş arasında yapılan ameliyatta alınır.
Sonradan şaşılık oluşmuşsa ideal olarak 4 yaş ve öncesi ameliyatlar tercih edilir. Okula başlamadan yapılan düzeltmeler çocuğun arkadaşları arasında rencide edilmeden yaşaması, ruhsal gelişimi için de önemlidir. Ameliyat geciktikçe göz tembelliği gelişir ve yerleşir, iki gözün birlikte geniş görme alanı ve derinlikli görme fonksiyonlarını kazanması güçleşir. Ameliyat sonrası çift görme ihtimali artar.
Geçmişte birçok doktor erişkinlerdeki ameliyatın sadece estetik amaçla yapılabileceğine inanırdı. Ancak birçok erişkinde ameliyatla çocuklardaki kadar fayda sağlanabilmektedir.
ŞAŞILIK CERRAHİSİNİN YARARLARI NELERDİR?
Şaşılık ameliyatı ile iki göz aynı anda kullanılarak geniş bir görme alanı, derinlikli görme sağlanabilir.
Birçok hastada ameliyat sonrası iletişim becerileri, mesleki etkinlikler, okuma, sürücülük becerileri, özsaygıda artış gözlenmiştir.
KLİNİĞİMİZDE HANGİ ŞAŞILIK AMELİYATLARI YAPILABİLMEKTEDİR?
Kliniğimizde 6 aylık bebekten 70 yaşındaki erişkin hastaya kadar her yaş grubunda şaşılık ameliyatları başarı ile yapılmaktadır.
Daha önce ameliyat olmuş ama yine kayması olan hastalar tecrübeli olarak tekrar ameliyat edilmektedir. Yukarı-aşağı doğru, dışa-içe doğru, oblik kaymalar, bazı bakış kısıtlılıkları, ara ara ola kaymalar, uzakta ve yakında farlılık gösteren kaymalar ameliyat edilmektedir.
Nistagmus ameliyatı, Faden ameliyatı, alt oblik, üst oblik, horizontal ve vertikal rektuslara müdahaleler yapılabilmektedir.
Dokuz ile elli yaş arasında kapama tedavisinden fayda görmeyen göz tembelliği olan hastalarda görme keskinliğini yüzde atmış civarında artırabilen Nörovizyon tedavisi verilmektedir.
